Thursday, December 15, 2011

Is mithid, is dócha...

Cogar - ar thug éinne faoi deara é? Tá an cogadh san Iaráic thart. Is dócha nach bhfuil suim ag mórán daoine, féachaint go bhfuil Ó Bama ina phríomhcheannaire air le timpeall trí bliana anuas. Bua atá ann, ab fhiú an uile thriail, dar leis anois. Scéal difriúil ó chúpla bliain ó shin, dar ndóigh.

Níl a leithéid de Cindy Sheehan ag déanamh agóide ná aon rud dá leithéid le fada an lá. Níl éine ag damhsa amuigh ar na sráideann fiú in Éirinn... Níl mórán ag tarlú san Iaráic le fada, buíochas le Dia, agus ní bhíonn sé sa nuacht. Ach tá daoine áirithe á cheiliúradh, cinnte - na daoine a bhí ag fanacht ón uair gur inis Ó Bama dóibh go mbeimid ag imeacht...

Ní miste liomsa go bhfuilimid ag imeacht faoi dheireadh, le fírinne. Is mithid. Ach táthar ag súil nach raibh gach aon rud in aisce. Níl éinne cinnte go bhfuil muintir na hIaráice ábalta - nó sásta - iad féin a chosaint. Thugamar deis iontach dóibh, agus ní féidir linn i bhfad níos mó a dhéanamh. Níl aon mhaith ann dúinn fanacht. Ní mór dóibh a dtír féin a chosaint is a chothú, más féidir leo. Go n-éirí an t-ádh leo. Slán agus beannacht.

Bheimis sásta cabhrú leo fós, ach ní dhearna Ó Bama aon iarracht dháiríre chun margadh a dhéanamh leo. Táim cinnte go bhfaighidh siad a lán airgid uainn, pé scéal. Mar beagnach gach aon tír eile. Go raibh toradh air (cé nach mbíonn, de ghnáth). Tá súil agam nach mbeidh an Iaráin dá n-ionsaí, nach dtitfidh an tír as a chéile, agus go mbeidh siad ag tógáil ar an méid a rinneamar leo go dtí an bponc seo. Tá súil agam go mbeidh suim ag an saol mór iontu. Ach ní fheadar an domhain cad a tharlóidh. Is iomaí dúshlán atá rompu. Agus is iomaí sceimhlitheoir gur mhaith leis an daonlathas atá acu a scriosadh, is córas na radacach a chur i bhfeidhm.

Ní fheadar an scríobhfar stair gan chlaonadh riamh, ach feicfear an mbeidh cúrsaí ag dul i bhfeabhas nó ag dul in olcas as seo amach, ní hamháin san Iaráic féin ach ar fud an limistéir. Cén tionchar a bheidh ag na Stáit Aontaithe ar chúrsaí? An mbeidh uachtarán againn in 2012 ag a mbeidh tuiscint agus cumas chun tionchar maith a dhéanamh ar chúrsaí? Aon uair nach dtugann Ó Bama neamhaird ar chúrsaí thall, bíonn sé ag díspeagadh ár gcarad agus ag tabhairt misneach dár naimhde, faraor. Is féidir leis na Stáit mórán a dhéanamh chun cúrsaí a fheabhsú. Ach an mbeimid sásta an iarracht sin a dhéanamh? Bíonn ár naimhde ullamh chun a mhalairt a dhéanamh, gan dabht.

Dála an scéil, dóibh siúd atá fós dall maidir le mo thírse, níl talamh ná ola inár seilbh nach raibh againn roimh an gcogadh.

Anois, cathain a bhfaighfimid réidh leis an Afghanastáin/Pacastáin?

Tuesday, December 06, 2011

An 'Sagart' is Fearr leis an hAindiachaithe

Chonaic mé rud ar Facebook a thuairiscigh go bhfuil Sagart éigin ag fógairt nach bhfuil Ifreann ann, agus nach raibh i gceist leis ach rud a cumadh chun scanradh a chur ar dhaoine. Tá liobrálaithe ar fud an idirlín ag bualadh bos don 'Sagart' seo. Níl cosc ar rud ar bith ann! Is cuma le Dia pé rud a dhéanaimid!

Cé he an t-eiriceach áirithe seo? John Shelby Spong, sagart agus easpag (ar scor) de chuid eaglais na Sasanach i Meiriceá. Agus ní hé seo an t-aon rud neamh-Chríostaí a mhúineann sé. Ní chreideann sé gur Dia é "Dia." Ní chreideann sé gur Mac Dé é Íosa. Agus i bhfad níos mó. I gcúpla focal, ní Críostaí ar chor ar bith é.

Ach "diagaire" is ea é, mar sin féin. Thug sé léachtaí ag Scoil Dhiagach Harvard, fiú. Tá a fhios ag Dia nach mbíonn mórán atá diagach ag baint leis an scoil áirithe sin le fada an lá. Agus tá a fhios Aige nach mbíonn srian ar gach éinne san eagais Shasanach ar fud an domhain (is iomaí scolt atá ag tarlú inti, mar is iondúil...ach sin scéal eile). Ach nach bhfuil sé thar fóir dóibh Dia féin a shéanadh? Chun a bheith cothrom, tá, dar le duine mór le rá san eaglais sin, Rowan Williams, cinnte, agus leis an móramh, tá súil agam. Thug Williams freagra an-stuama do mo dhuine ("Culturally speaking, the Christian religion is one of those subjects about which it is cool to be ignorant."). Ach fós, is ball den eaglais é Spong, dar leo, go bhfios dom. Is dócha go mbíonn a leithéid in eaglais nó eagraíocht nó fiú tír ar bith - daoine ar fuath leo a n-eaglais nó a n-eagraíocht nó a dtír féin, agus cuireann i gcéill gur baill fós iad díobh.

Sagart/Easpag do na haindiachaithe is ea é, agus sin an fáth go bhfuil mórán daoine an-sásta leis. Cuir "priest says hell is an invention" i d'inneall cuardaigh agus feicfidh tú. Sea, ba é Dia an chonstaic ba mhó dá gcuid creidimh, tuigeann tú. Agus na rudaí a mhúineann na Críostaithe, ba iad na rudaí féin a choimeádann ó Íosa iad...

Má aontaíonn duine leis na tuairimí sóisialta atá acu seo, bíonn siad sásta rud ar bith a deirtear a ghlacadh. Is cuma leo nach bhfuil bunús ar bith leis sa chreideamh atá ann le timpeall dhá mhíle bliain. Is cuma nach n-aontaíonn aon duine eile a thugann Críostaí air féin leis an raiméis atá idir lámhaibh ag an duine seo. Faoi dheireadh, dar leo, tá duine ag insint na fírinne!

Mura gcreideann tú i nDia agus in Íosa a aonmhac, abair é. Ná bí ag cur i gcéill go bhfuair duine eochair don fhírinne a bhíodh faoi cheilt againn gur tháinig an duine is cliste dá raibh ann riamh i measc na milliúin Críostaithe a mhair ó aimsir Chríost go dtí an lá atá inniu ann...

An té nach gcreideann i nDia, chreidfeadh sé rud ar bith, go sách minic, muise.

Níl sé éasca Ifreann a thuiscint. Ach i gcúpla focal, tá grá foirfe ag Dia, AGUS an chóir fhoirfe. Sin an fáth go bhfuil Ifreann (agus an phurgadóir) ann.

Go sábhála Dia sinn ar lasracha Ifrinn. Agus ó dhiagairí andiachacha.*


*Is fuath liom an 'ch' sin - nach raibh 'g' maith go leor don uile focal as an bhfréamh céanna?

Wednesday, November 02, 2011

Michael D. Higgins, mo Léan

*Osna*

Bhuel, rinne sé cúpla rud maith don Ghaeilge, ar a laghad. Agus níl fíor-chumhacht aige mar uachtarán, buíochas le Dia. Ach is olc an scéal é gur roghnaíodh duine le tuairimí chomh dona agus chomh baolach agus atá ag Higgins. Is Gaeilgeoir é, agus ní nach ionadh, duine den eite chlé. Agus duine ar fuath leis Meiriceá, ar fuath leis Iosrael, ar mhaith leis Arafat agus na sceimhlitheoirí Palaistíneacha go léir. Ceapann sé gur rud olc é an caipitleachas. Is maith leis Castro agus Ortega (amadán úsáideach eile is ea é, is léir). Agus dar ndóigh, na rudaí ba mheasa a dúirt sé (bréagacha is maslaí), is dócha go ndúirt sé faoi George W. Bush agus na Stáit Aontaithe san Iaráic iad.

Beidh fáilte is fiche roimhe i measc lucht na Gaeilge ar an idirlíon, mo léan géar. Ach níl anseo, cinnte.

Cosúil le cartún a dhéanfaí d'Éireannach de chuid na heite clé is ea é. Agus anois, urlabhraí na hÉireann atá ann. Ní thiocfaidh aon mhaith as sin, dar liom. Fiú má dhéanann sé aon rud ar son na Gaeilge, tharraingeodh sé droch-chlú air mar gheall ar a dhearcadh polaitiúil radacach, dar liom. Is mór an trua go mbeidh íomhá mar sin d'Éirinn os comhair an tsaoil.

Ní minic a chuirim a lán suime i bpolaitíocht na hÉireann (a mhalairt den mhéid suime a chuireann Éireannaigh i bpolaitíocht Mheiriceá...). Ach tá áthas orm nach urlabhraí domsa é (cé nach bhfuil O'Bama i bhfad níos fearr...).

Beimidne ceart go leor i ndiaidh O'Bama, le cúnamh Dé, agus beidh sibhse ceart go leor i ndiaidh an duine bhaoith seo. Ní féidir le ceachtar acu an uile rud a scriosadh. Go mairimid beo. Is go tsaora Dia sinn ón olc.


Tuesday, October 18, 2011

Botúin Iosrael

Maraon le mórán daoine eile sa saol sibhialta, bhíos ag guí ar son teacht abhaile slán Gilad Shalit le fada. Fuadaíodh é blianta ó shin, agus ní raibh Iosrael ábalta é a fháil ar ais ó na sceimhlitheoirí. Tá sé fíor-thábhachtach gach ball de fhorsaí míleata Iosrael a chosaint is aon rud is féidir a dhéanamh chun iad a choimeád slán. Ach tá dualgaisí eile ag an rialtas, agus an ceann is mó ná gach saoránach a choimeád slán.

Ní hé seo an chéad uair gur tharla, ach is tubaiste é mar sin féin, go ndearna Iosrael margadh leis an diabhal chun Gilad a fháil ar ais. Scaoil siad saor cúpla céad sceimhlitheoirí, agus beidh breis is míle díobh saor i ndeireadh na dála. Fáilteofar iad abhaile mar laochra i measc na nArabach Palaistíneach, cé gur dúnmharfóirí a lán díobh. Is cinnte go mbeidh an móramh ag fearadh sceimhlitheoireachta ar Iosrael san am amach romhainn. Cuireadh muintir Iosrael i mbaol mar gheall ar dhuine amháin. Ní raibh sé sin ceart, agus ní dhéanfaidh sé maith ar bith do Iosrael mar thír.

Tuigeann na sceimhlitheoirí gur mór is fiú dóibh saighdeoirí Iosrael a fhuadach. Tuigeann siad go mbíonn seans ag sceimhlitheoirí nach maraítear a saoirse a bhaint amach pé rud uafásach a dhéanann siad. Agus i mo thuairim féin, tuigeann siad go bhfuil Iosrael lag ina n-aghaidh. Níl aon dabht ach go ndéanfar ionsaithe eile ar Iosrael, b'fhéidir ní ba mhó ná a dhéanfadh gan an drochmhargadh seo. Agus is mór an trua sin.

Céim siar a rinneadh. Ach mar sin féin, is beag an dóchas go ndéanfar céim chun tosaigh leis na hArabaigh Palaistíneacha go deo, ar a laghad go dtí an t-am a nglacann siad le hIosrael mar chomharsa.

Tuesday, October 11, 2011

Forghabháil Sráid an Bhalla

Nuair a bhí mé i mo dhéagóir, lá amháin tosaíodh rafla ar scoil - bhí na daltaí chun dul ar stailc. Ní raibh a fhios ag éinne cén fáth, ach bhí sceitimíní ar gach éinne, mar bhí leithscéal againn gan freastal ar na ranganna. Agus tharla go raibh stailc na ndaltaí ann, cúpla céad duine againn. Bhí an chuid is mó dínn balaithe os comhair na scoile, agus ní dheachaidh mórán daoine go dtí a ranganna. Bhí beagán troiblóide ann. Agus labhair an príomhoide linn. Pé rud a bhí i gceist leis, lean sé ar feadh lá amháin, agus ba chuma linn cad é an toradh a bhí air. Ní raibh ann ach rud spraíúil le déanamh.

Mórán de lucht na hagóide atá ar bun faoi láthair, forghabháil Sráid an Bhalla (agus pé áit eile ab áil leo...), sílim go bhfuil a leithéid sin i gceist. Ní raibh a fhios ag an móramh cad ab áil leo, nó cén toradh a bheadh air. Ach bhí deis acu campáil sna páirceanna agus rud suimiúil a dhéanamh. Tá deis acu cur i gcéill go bhfuil siad bainteach le rud tábhachtach, go bhfuil siad chun difear a dhéanamh (is cuma cén difear...). Is léir nach bhfuil post ag an chuid is mó de na daoine seo. Ach is léir freisin nach bhfuil suim dá laghad ag an chuid is mó de na daoine dífhostaithe iontusan. Leithscéal chun a gcuid ranganna a chur ar leataobh atá i gceist, b'fhéidir.

Mar is iondúil, tá roinnt daoine páirteach ann a bhíonn in éadan an uile rud, lucht na heite clé, dar ndóigh. Ní maith leo an caipitleachas. Ní maith leo daoine le hairgead (cé gur daoine saibhre roinnt díbh féin...). Is ainrialaithe dáiríre roinnt díbh. Agus an chuid eile, nach bhfuil ann ach le haghaidh an spraoi? Daoine gan chiall iad, faraor. Daoine saonta aineolacha nach dtuigeann aon rud faoin saol mar atá (cé go maíonn siad go bhfuil siad ag labhairt ar ár son...). Tá siad chomh hamaideach go raibh na meáin is na ceardchumainn mall chun glacadh leo. Ach bíonn feidhm le baint astu, agus tá na daoine sin ag tacú leo anois. Deirtear gur ionann an dream seo agus an Tea Party. Cé nach bhfuil aon bhaint eatarthu, le fírinne. Níl siad sásta le polasaithe an rialtais - ach ní féidir leo aon rud olc a rá faoi Obama, dar ndóigh. Cuireann siad an milleán ar lucht an rachmais (mar a dhéanann Obama). Ach tá sé mar aidhm ag an Tea Party cosc a chur ar na polasaithe atá ag loit na tíre, agus an caitheamh amú airgid atá ar siúl ag Obama is a chomhghlacaithe. Is cuma sa tsioc sin leis an drong seo. Ba mhaith leosan níos mó airgid a thógáil uathu nach bhfuil thíos ag an rialtas cheana, agus é a fháil dóibh féin. Nó rud mar sin...

Cacamas amach is amach atá i gceist leis an ngluaiseacht seo. Níl aon duine sásta, ach tá Obama go breá. Ní mór dúinn cúrsaí a athrú - ach go bunúsach! Ba mhaith leo daoine gan saint. Bhuel, níos mó ná sin! Comhlachtaí gan bhrabús! Dóbair go bhfuil sin againn cheana, faraor. Daoine gan airgead! Tá Obama ag obair air sin, mo léan. Réabhlóid na ndaoine! B'fhearr liom mo vóta a chaitheamh, agus mo thír a shábháil, le cúnamh Dé, in 2012. Téidís ar ais go dtí a ranganna. Tá seans beag bídeach ann go bhfoghlaimeoidh siad beagán faoin ngeilleagar, a dtír, is an saol mar atá. Mura bhfuil na sean-hippies dá múineadh...

Tá rud amháin i gcoiteann ag an Tea Party leis na daoine seo. Nílimid sásta leis na bailouts. Ceapann siadsan gur tharla go bhfuair na comhlachtaí seo mórán airgid mar gur daoine (an daoine iad comhlachtaí dóibh?) sainteacha iad. Tuigeann an Tea Party gur tharla mar níor thuig an rialtas conas aon mhaith a dhéanamh, agus gur mhaith leo 'spread the wealth around' seachas an caipitleachas a neartú is a chothú. Ní maith le lucht OWS nach bhfuair siadsan ár gcuid airgid (cé go bhfuair, i ngan fhios dóibh, mar fuair na ceardchumainn a lán airgid...). Ní maith le lucht an Tea Party go bhfuair éinne ár gcuid airgid. Sin difear mór, dar liom.

Wednesday, September 28, 2011

Tóbhárais Pútain



Is iomaí comhartha atá ann le fada nach bhfuil cúrsaí sa Rúis ag dul i bhfeabhas. An raibh amhras ar éinne nach raibh ann in Medvedev ach ionadaí Putin? Agus anois, beidh siad ag malartú áiteanna arís.


Conas atá an daonlathas sa Rúis? Na daoine nach raibh sásta leis riamh, tá cumhacht ag a lán acu arís (Putin san áireamh), agus bíonn an rialtas níos cumhachtaí i gcónaí ansin. Níl cearta ag aon chomhlacht ná aon duine in éadan na daoine cumhachtacha. Níl sé go díreach chomh dona agus a bhíodh faoi na cumannaithe, ach tá cúrsaí ag dul sa treo sin arís, faraor. Is iomaí corpach atá i mbun cúrsaí gnó ansin, mar ní raibh buntús maith ann nuair a d'iopaigh siad ón gcumannachas. Fós féin, tá sé fíor-bhaolach más corpach gnó thú agus má éiríonn tú ró-chumhachtach. Cuirtear i ngéibhinn a leithéid - mura maraíodh.


Agus leis sin uile, tá aidhmeanna ag Pútain mar a bhíodh ag Stalin, b'fhéidir. Ba mhaith leis an impireacht a ath-chumadh. Ní deireann sé sin go díreach, ach sin a bhfuil i gceist, gan amhras. An gcreideann éinne é, nach mbeadh ann ach aontas mar an tAontas Eorpach (agus nílim ag rá nach mbíonn siadsan ag dul i dtreo an tseanaontais sóivéidigh...)? An mbeadh muintir an Úcráin sásta ní ba mhó cumachta a thabhairt ar ais do na Rúisigh? Nó aon stát iar-spleách eile? Go sábhála Dia iad.


Ní mór don Iarthar (pé cuid de a bhfuil fágtha mar fhórsa domhanda) súl ghéar a choimeád ar an Aontas Sóivéideach...úps...ar an Rúis. Cairde na Iaráine, agus a lán droch-rialtas eile, dar ndóigh. Níl an chumhacht acu mar a bhíodh. Ach is féidir leo fós a lán diabhála a dhéanamh.

Tuesday, September 27, 2011

Fógra Aontaobhach na bPalaistíneach

Mar gheall ar laige agus míthreoir Obama, agus nimh bhuan na nArabach is a gcairde, tá na hArabaigh Phalaistíneacha (bhuel, roinnt díobh - an bhfuil duine amháin i mbun ansin in aon chor?) ag fógairt sna Náisiúin Aontaithe go bhfuil tír acu, agus ag iarraidh aitheantas oifigiúil a fháil. Ba mhaith leo bheith ina mball de na NA. An rud ciallmhar sin? Cén fáth anois?

Ba mhaith leis na Palaistínigh a stát féin, deir siad. Ach tá a leithéid sin ar fáil dóibh ó 1947 ar aghaidh. Dhiúltaigh siad í gach aon seans a tugadh dóibh. Cén difear atá ann anois? Ba mhaith leo fáil réidh leis an uile chaint faoin síocháin le hIosrael. Níor mhaith leo fiú admháil go bhfuil tír Ghiúdach Iosrael ann. Cé go bhfuil Iosrael ina ball de na NA óna tosach. Agus cé go seasann an dearcadh sin in éadan gach cuspóir na NA. Sea, níl sé dleathach, fiú, tír nach bhfuil sásta meas a thabhairt do bhaill eile na NA mar thíortha lena gcearta féin a bheith ina ball de na NA dár lena gcairt féin. An dtiocfadh aon mhaith as? Thiocfadh a mhalairt, mar atá.

Níl aon cheart acu bheith ina dtír ná ina mball de na NA gan glacadh le hIosrael. Seachas sin, ní bheadh ann ach spreagadh eile do na sceimhlitheoirí chun ionsaithe eile a dhéanamh ar Iosrael. Agus má tharlaíonn sin ó thír go hoifigiúil, bheadh cogadh ann gan srian.

Blianta ó shin, bhí Iosrael ag déanamh a macnaimh ar chúrsa cosúil leis - chun fáil réidh leis an gcóras síochána (mar dhea) agus na Palaistínigh. Mura mbíonn réiteach ann, cheap siad, ní bheidh aon fheabhas ar chúrsaí, agus níl ann le déanamh ach scarúint óna chéile agus a dtír fhéin a chosaint. Bhí siadsan chun éirí as lorg an réitigh, mar bhí siad gan dóchas. Ach ní dhearna siad amhlaidh, cé go ndearna na Palaistínigh a ndícheall chun a ndóchas a mhúchadh. Bhí seans ann (agus tá, ar éigean), go nglacfadh na Palaistínigh le hIosrael mar chomharsa, agus go mbeidís ábalta bheith ina dtír neamhspleách neamhurchóideach. An bhfuil aon dóchas ann fós? Ní fheadar.

Táim cinnte, ámh, má thugtar aitheantas don Phalaistín mar thír go díreach in aghaidh chuspóir na NA agus mar thír nach n-aithníonn Iosrael, ní bheidh ann ach cogadh agus beidh cúrsaí i bhfad níos measa do na hArabaigh Phalaistíneacha, agus do mhuintir Iosrael. Agus pé maith atá ann sna NA (agus is beag an mhaith sin, dar liomsa), bheadh sé scriosta gan leigheas.

B'fhéidir go bhfuil sé in am fáil réidh leis an NA faoi dheireadh. An ndearna siad aon mhaith riamh?

Ní bhíonn aon mhaith sa chogadh, ach minic go leor bíonn deireadh leis an dtroid, ar ball, mar gheall air (go dtí an chéad troid eile). Ní bhíonn ann i bpróiseas na síochána minic go leor ach cogadh mall. Ach go háirithe sa chás seo, bheadh sé rí-dheacair cogadh a bheith ann idir an Phalaistín agus Iosrael gan gach tír mórthimpeall orthu a spreagadh chun cogaidh, agus b'fhéidir a lán tíortha eile. Bheadh sé go dona ar fad, pé scéal.

Dá mbeadh éinne i ndáiríre faoin síocháin, ba chóir dóibh brú ar na Palaistínigh is a gcairde aitheantas ceart a thabhairt do Iosrael agus comhréiteach a ghlacadh léi. Faraor, bíonn lucht na síochána (mar dhea) ag spreagadh a mhalairt. Go díreach mar a b'áil leis na hArabaigh tír Phalaistíneach gan Iosrael, ba mhaith lena gcairde síocháin gan Iosrael. Ní bheidh Iosrael Judenrein go deo, ámh, agus ba chóir dóibh sin a thuiscint.

Cur i gcéill nó olcas níos measa atá i gceist sna NA faoi láthair. Ach, mo léan, nach é sin mar a bhíonn?


"Weakness and ambivalence lead to war."
GEORGE H.W. BUSH, RNC acceptance
speech, August 18, 1988

Monday, September 19, 2011

Na hUimhreacha

Tá áthas orm a rá, tar éis níos mó taighde, nach bhfuil an mhéim a luaigh mé anseo chomh coitianta agus a cheap mé. Ní raibh mé ábalta é a fháil ar an idirlíon. Tá an dearca sin ann, cinnte, ach ní deirtear é chomh hoscailte sin go minic, is dócha (cé go ndeirtear).

Mar sin féin, luaitear uimhreacha minic go leor a bhaineann le cogaidh Mheiriceá an lae inniu, agus ba mhaith liom foinsí na n-uimhreacha sin a fháil. Níl sin éasca ar an idirlíon ach oiread. An fhoinse is fearr a fuair mé na wikipedia. Tá alt cuimsitheach ann faoin Iaráic agus ceann eile faoin Afganastáin.

An uimhir is mó a luaitear i measc na bhfrithMheiriceánach, sin cuntas The Lancet. Bhí sé sin an-chonspóideach ón dtosach. Bhain sé le hiarracht frith-chogaidh ag an am, leis an bpolaitíocht, agus le foinsí nach raibh iontaofa ar chor ar bith. Féachaint gurb é an t-arm is mó atá ag na sceimhlitheoirí ná an bholscaireacht, déantar i gcónaí gach iarracht chun na 'fíricí' is measa a scaipeadh, agus bíonn daoine báúla ann i gcónaí sna meáin chumarsáide chun treisiú lena leithéid. Mar atá, níl a fhios ag éinne cad iad na huimhreacha cearta i measc muintir na hIaráice srl., ach tá sé an-amhrasach go raibh an ceart ag The Lancet.

Pé scéal, tá níos mó ná uimhreacha i gceist, dar ndóigh. Ní ionann na daoine a fuair bás agus na daoine a mharaigh na Stáit Aontaithe. An chuid is mó de na daoine, agus na sibhialtach go háirithe, a maraíodh, mharaigh sceimhlitheoirí agus trodairí seicteacha iad (is a chéile). Gan smacht Saddam, is iomaí duine a rinne trioblóid. Agus tháinig sceimhlitheoirí ó gach tír mórthimpeall chun fadhbanna a dhéanamh, go háirithe as an Iaráin is an Phacastáin. Bíonn níos lú daoine ag fáil bháis nuair a bhíonn níos mó smachta ag forsaí na Stát agus a gcairde. Agus tá a lán dul chun cinn ann, san Iaráic is san Afganastáin.

Chaileann na Stáit saighdeoirí go leor chun cabhrú leis na tíortha seo. B'fhéidir linn imeacht, ach bheadh cúrsaí i bhfad ní ba mheasa inár n-éagmais (agus is cinnte gur bhreá linn imeacht!). Sea, bhí cúrsaí dona go leor sular thángamar go dtí na tíortha sin. Is iomaí duine a mharaigh Saddam, agus na Talaban. Níl cabhair uainne de dhíth dá leithéid chun daoine a mharú. Déarfainn gur stadamar níos mó ná a rinneamar. B'fhéidir sin a phlé, dar ndóigh. Ach níl aon dabht ach go mbeadh cúrsaí ní ba mheasa gan cabhair uainne anois.

Sin go léir ráite, tá fadhb bunúsach le smaointe lucht na n-uimhreacha. Creideann daoine go leor go bhfeartar cogaidh ar dóigh cosúil le cluiche peile. Má bhaineann taobh amháin uimhir amach taismeach atá cothrom leis an taobh eile, agus duine níos mó, tá an bua acu. Ach ní bhíonn an cogadh mar sin riamh. Ní hé sin cuspóir d'aon chogadh. Fearadh agus feartar na cogaidh seo chun an sceimhlitheoireacht a chosc, agus chun na Stáit is a gcairde a chosaint. Chomh fada agus nach mbeidh an Iaráic agus an Afganastáin ábalta iad féin a chosaint agus smacht a choimeád ar lucht na sceimhlitheoireachta, beidh orainne iad a chabhrú. Thugamar seans dóibh, agus tá sé ceart agus cóir go seasfaimid leo chun toradh maith a bhaint amach as an uile a rinneamar go léir go dtí an bponc seo. Níl sé éasca. Deir daoine áirithe nach bhfuil sé indéanta. Ach creidimid mar thír gur féidir leis na hIaráicigh agus na muintir an Afganastáin chomh fada agus is féidir le haon tír eile. Beidh taismigh ann, faraor. Ach bheadh cúrsaí i bhfad ní ba mheasa dá ngéillfinn do na sceimhlitheoirí. Is mór an trua nach mbíonn gach tír agus gach duine ag obair linn ar son na saoirse is ar son an chirt, seachas ag scaipeadh bréagacha is ag tabhairt misneach do na sceimhlitheoirí - lucht "na síochána" (mar dhea) go háirithe. Bheadh ní ba lú taismeach ann dá ndéanaidís amhlaidh.

Níl an saol chomh simplí leis an matamaitic.

Friday, September 16, 2011

Méim Mhaslach (Eile)

méim ag dul timpeall i láthair na huaire, i measc luchta gan smaointe, a deir rud cosúil leis an méid seo leanas:

Is mór an trua gur tharla 9/11, ach is níos measa fós gur mharaigh na Stáit Aontaithe cúpla céad míle duine mar dhíoltas fola air.
Cé acu is measa? Go bhfuil daoine ann a chreideann a leithéid, nó go bhfuil daoine ann ar mhian leo a leithéid a chreidiúint? Níl ann ach nimh in aghaidh na Stát. Ní féidir go bhfuil aineolas i gceist. Nimh ar dtús, leisce ina dhiaidh sin. Sea, is iomaí duine a dhéanann athrá ar an méim seo nach smaoineann ar chor ar bith faoi, agus go hiondúil is daoine deasa iad. Chuala mé a leithéid ó shagart Dé Domhnaigh. Chonaic mé ar Facebook é (agus ba mhaith le mórán daoine é - nílim cinnte gur daoine deasa iadsan). Is smaoineamh réamh-smaointe é dóibh siúd nach bhfuil sásta a machnaimh féin a dhéanamh ar an domhain, agus a ghlacann (gan smaoineamh) gur olc an tír í na Stáit Aontaithe, agus bun agus barr gach fadhb ar domhain sinn (ach mar gheall ar Iosrael, dar ndoígh). Agus ní shíleann siad gur olc an dearca sin, mar (is dócha) gur chuala siad é ó lucht na ndea-smaointe (mar dhea).

Tá sé fíordheacair dom sin a thuiscint. Nach iadsan na daoine céanna a bhíonn ag rá nach smaoineann aon duine nach bhfuil liobrálach (sa chiall choitianta mhícheart)? Is deacair tús a dhéanamh le freagairt, mar is léir thar aon fhocail dom gur bréag nimhneach atá sa ráiteas sin nach bhfuil ciallmhar in aon chaoi. Ní fiú focail a chur amú ar dhaoine a ghlacann le bréag chomh holc is chomh hamaideach sin, ach seo cúpla focal ar aon nós, ar eagla na heagla.

Dá mbeadh sé in a chuspóir ag SAM mórán daoine a mharú mar chúiteamh ar ionsaí a rinneadh orainn, tá na hairm is cumhachtaí ar domhain againn, agus b'fhéidir linn céad míle duine a mharú i nóiméad amháin. Ach ní dhéanann SAM amhlaidh.

Dá mbeadh sé ar nós cuma liom ag SAM maidir le marú sibhialtach, bheadh i bhfád ní ba mhó daoine marbh ná mar atá. Ach a mhalairt atá fíor, dar ndóigh. An bac is mó atá ar arm na Stát ná go mbíonn siad rí-chúramach i gcónaí gan sibhialtaigh a mharú. Mar a tharlaíonn, sin an buntáiste is mó atá ag sceimhlitheoirí. Sin an fáth go bhfuil aon chumhacht ar bith sa sceimhlitheoireacht. Tá a fhios acu nach mbeidh sé éasca iad a mharú agus iad i bhfolach i measc na ngnáthdhaoine, agus tá a lán fhios acu nach ndéanann tíortha sibhialta slad ar an uile dhuine má tá rogha ar bith ann. A mhalairt scéil leosan, dar ndóigh. Sin an rud is fearr leo.

Tá an ceart ann mar rud, agus maraítear daoine mar Osama agus Saddam mar gheall ar an gceart. Tá cogadh ann mar rud, agus maraítear daoine a dhéanann ionsaí orainn agus a throideann chun tacú leis na daoine sin. Níl aon aiféala orainn gur maraíodh a leithéid, agus níl aon rud mícheart ann. Go maraítear gach uile sceimhlitheor, go stadann siad. Sin an cuspóir: cosc a chur ar an sceimhlitheoireacht, agus sinn féin (agus ár gcairde) a chosaint. Sin uile.

An chuid is mó de na daoine a fhaigheann bás san Afghanastáin agus san Iaráic, maraíonn sceimhlitheoirí iad. Is iadsan an namhaid. Ach ní ghlacann iad siúd ar fuath leo Meiriceá sin, mar gheall ar an nimh atá iontu. Agus sin an trua is mó.

Tarlaíonn rudaí mar gheall ar fhocail, agus is olc an rud é athrá a dhéanamh ar fhocail olca. Faigheann daoine bás mar gheall ar a leithéid, mar tugann sé misneach don namhaid. Níl aon leithscéal ann. Ná déantar.

Sunday, September 11, 2011

Deich mBliana

Ar dheis Dé go raibh siad, an uile dhuine a maraíodh cothrom an lae seo deich mbliana ó shin.

Deirtear i gcónaí gur athraíodh an saol ar an lá sin, agus is fíor sin. Ar dtús, cheapamar gur thángamar le chéile mar aon. Ach sul i bhfad, d'fhoghlaim mé an ceacht ceart. Scaradh atá ann, faraor. Tá daoine ann ar fuath leo Meiriceá, ar fuath leo mo chomharsana is mo chairde gaol, ar fuath leo mise. Ar ball, is oth liom a rá, d'fhoghlaim mé go raibh a lán daoine a cheap mé orthu mar chairde ina measc. Níor mharaigh siad mo chomharsana, ach ba é an fuath céanna a chonaiceamar iontu. Ón uair sin, thosaigh mé ar mo thír a chosaint ón nimh sin, agus ón raiméis a deirtear i gcónaí fuithi. Ní féidir liom mórán a dhéanamh, ach is cuma sin. Ní bheidh mé i mo thost riamh arís.

Níor thosaigh an fuath ar an lá úd. Níor múchadh é, ach an oiread. Guím go mbeidh deireadh leis lá éigin. Idir an dá linn, déanfaidh mé mo dhícheall an fhírinne a scaipeadh, agus céim ar chéim, má dhéanaimid go léir ár ndícheall, lá éigin b'fhéidir, tiocfaimid le chéile agus beidh deireadh leis an bhfuath. Le cúnamh Dé.

Rinneadh dochar uafásach ar an lá sin. Ach cuireadh maitheas ar bun, freisin. D'fhoghlaimíomar cé chomh hiontach is atá na fir dhóiteann, na póilíní, srl. Agus ina dhiaidh sin, na saighdiúirí. Thánaig an mhaith is mó chun solais i ndaoine áirithe. Agus an t-olc is measa i ndaoine eile. Tá cúrsaí níos soiléire. Níos dáiríre.

Tarlaíonn eachtraí mar 9/11 mar gheall ar fhocail is smaointe olca. Níl a leithéid inghlactha gan troid ina gcoinne níos mó. Tá an saol difriúil.

Friday, August 12, 2011

An bhFuil an Saol ag Titim as a Chéile?

Cheapfaí sin uaireanta, cinnte. An tóin ag titim as an stocmhargadh, géarchéim eacnamaíochta an domhain, ciréibeanna i Sasana - agus fiú tá liobrálaithe ann nach gcreideann níos mó gur dia é Obama!
Bhí duine (eile) anseo i Meiriceá ag fógairt deireadh an domhain tamall ó shin. Bhí dul amú air, dar ndóigh. Ach nach mbíonn imní ar an uile dhuine le déanaí!
Don chéad uair le fada an lá, tuigtear go bhfuil fadhbanna móra ann agus táthar ag dul i ngleic leo faoi dheireadh, buíochas le Dia. Beagán ar bheagán, casfar an long eitleán (sula mbualann sí cnoc oighir!).
Idir an dá linn, go mairimid beo an t-am seo arís, agus go raibh feabhas ar chúrsaí luath go leor! Misneach! Cothaíonn imní níos mó imní, go dtí an uair nach bhfuil ann ach imní - agus is é sin is bunsocair le cuid mhaith de fhadhbanna an lae inniu. Sin agus polaiteoirí ag mún ár gcuid airgid ar fud na háite...

Monday, July 18, 2011

Cúrsaí Reatha

Níor scríobh mé aon rud anseo le fada anuas. Tá cúpla cúis ann, is dócha. Ní raibh an pholaitíocht an t-ábhar ba mhó i mo shaol, cinnte. Agus leis sin, de ghnáth, nochtaím tuairimí anseo a mbím réasúnta cinnte fúthu. Leis na scéalta is mó le déanaí, diabhal fhios agam cad a tharlóidh. Ach seo buailtí faoi thuairim, ar aon nós.

Cé go bhfuil gach rialtas corraithe agus athruithe go leor ag tarlú sa Mheán Oirthear, faraor, ní shílim go mbeidh cúrsaí i bhfad níos fearr ann. Níl a fhios ag éinne an bhfuil na daoine nua níos fearr ná na sean-aintiarnaí. Ní shílim go mbeidh rialtas na hÉigipte níos fearr - tá siad níos measa go fóill. An bhfuil seans ag na daoine sa tSiria agus san Iaráin, na tíortha is measa? Gan chabhair ó amuigh, nach dtiocfaidh, ní dóigh liom. Ach guímis. Agus cad atá ar siúl maidir leis an Libia, in ainm Dé? Ionsaithe gan chúis ar dheachtóir a bhí 'leasaithe' le fada - agus an eite chlé chomh ciúin le luch! Cad atá difriúil an uair seo? Hmmm. Bhí cúis ann maidir leis an Iaráic agus an Afganastáin, a nochtadh roimh ré (fiú mura nglac tú leis)... Bhí na hionsaitheoirí dáiríre chun bua a fháil sna cásanna sin... Fuarthas cead ó gach tithe rialtais sna Stáit sula ndearna an t-uachtarán na hionsaithe sin... Agus bhí an eite chlé ar buile. Ach anois, a mhlairt scéil ar fad. Suimiúil.

Maidir le gach athrú a raibh an t-uachtarán BHO le déanamh, bhuel, cad a tharla? Beagnach gach polasaí Bush a bhain le cogadh, tá siad i réim fós. Cá bhfuil na hagóideoirí? Bhuel, tá difir ann cinnte. Cuirimid isteach ar gach sean-chara a bhíodh againn, agus nílimid ag déanamh aon chara nua. Ní shíleann tíortha an domhain go bhfuil na Stáit iontaofa mar chara agus an t-uachtarán seo againn. Saonta, cinnte, ámh. Agus tá an saol níos baolaí mar gheall air.

Maidir le cúrsaí eacnamaíochta, tá Obama caillte sa choill agus bíonn sé ag iarradh gach rud mícheart a dhéanamh i gcónaí. Agus dar ndóigh, cuireann na meáin chumarsáide gach locht ar an bhréasúra... Galar domhanda atá ann le fada, níos mó airgid ná mar atá ann le caitheamh, agus níos mó ná riamh, gan smaoineamh ar a íoc ar ais. Ach i dtíortha áirithe, tháinig na billí isteach ní ba thapúla ná a bhí siad ábalta fiacha nua a bhailiú, fiú, agus thit cúrsaí as a chéile (arís). Anois, faoi dheireadh, tuigtear nach féidir linn leanúint ar aghaidh mar seo. Agus an réiteach? Níos mó airgid a chaitheamh! Go sábhála Dia sinn.

Tá bua amháin ag an uachtarán seo, cinnte, agus sin chun airgead a chaitheamh. Tá fiacha an rialtais níos mó ón am a raibh BHO ina uachtarán ná ón am go léir (8 mbliana) a raibh Bush ann. Agus ní raibh Bush tíosach in aon chor!

Maidir le hÉirinn agus cúrsaí an gheilleagair...bhuel, an maith libh bhur máistrí...ní hea, bhur gcairde ar an mórthír anois? Baineann buntáistí leis an neamhspeáchas, cinnte...

Bhuel, níl réiteach ar bith agam ar chúrsaí an domhain. Ach tá rudaí eile ann sa saol seo atá níos taitneamhaí ná aon rud mar seo, cinnte. An Gael, mar shampla. Tá irisleabhar idirnáisiúnta na Gaeilge seo ag dul ó neart go neart. Tá innéacs suimiúil ar an suíomh anois, freisin. Fágaimis an pholaitíocht ar leataobh ar feadh tamaill. Tá beatha an duine ró-ghearr.

Monday, May 02, 2011

Díoltas

Tá anam duine eile in Ifreann, agus ní cúis cheiliúrtha sin. Ach is cúis áthais don saol seo go bhfuil Osama Bin Ladin imithe uainn. Beagnach deich mbliana ó shin, chroch mé suas mo bhratach sa bhaile mar gheall ar an ionsaí uafásach sin a rinneadh orainn. Rinne mé amhlaidh ar maidin mar tá an duine a cheap agus a rinne an t-ionsaí sin marbh. Más mall, is mithid.

Anois, ba chóir don saol ar fad súil ghéar a chaitheamh ar an bPacastáin. Is léir go raibh a fhios ag a lán daoine ansin cá raibh Osama. Is léir go bhfuil daoine cumhachtacha in arm na tíre agus sa rialtas salach. Níl aon rud críochnaithe.

Tá sásamh le baint as an díoltas seo ar Osama. Ach níl aon duine beo arís a mharaigh sé mar gheall air, ámh. Níl aon réiteach air sin. Ach is rud tábhachtach é an ceartas. Is fearr as ná ann é, gan amhras ar bith. Is breá an nuacht seo, cinnte.

Tá súil agam go bhfeicfimid an fhianaise go luath. Ní mór go mbeidh an saol cinnte go bhfuil sé marbh le fírinne. Agus le cúnamh Dé, tá siad ag éisteacht go cruinn leis na daoine atá ag caint faoi agus a dhrochchúis a choimeád beo. Go raibh an díoltas céanna orthusan.

Beannacht Dé ar na "rónta" a rinne. Tá an uile dhuine sibhialta ar an domhain buíoch díobh, mise san áireamh. Ceiliúirimis.

Wednesday, March 09, 2011

Lá Idirnáisiúnta na mBan sa Saol Arabach

Ar chúis éigin, ní minic a bhíonn gníomhaithe ag gearán faoi chás na mban sna háiteanna is measa dóibh. Bíonn sé i bhfad níos éasca a rá nach bhfuil jabanna go leor ann nó pá ard go leor nó rudaí amhrasacha eile, ag díriú ar thíortha sibhialta an domhain. Ní bhíonn siad ag moladh an dul chun cinn atá (a bhíodh?) ann i dtíortha mar an Iaráic agus an Afganastáin, dar ndóigh. Mar, is oth liom a rá, bíonn an chuid is mó de na gníomhaithe ina liobrálaithe, agus mar sin, ní mór dóibh seasamh ina n-aghaidh féin mar mhná i gcónaí.

Mar shampla, an ceart is mó dá bhfuil ann do bhean, sin a beatha féin a bheith tábhachtach agus cosanta faoin dlí. Ach seasann na daoine seo leis an nginmhilleadh, a mharaíonn na milliúin bean gach bliain. Seasann na daoine seo leis an ilchulturas, agus ceapann siad go bhfuilimid go léir mar an gcéanna. Is cuma nach bhfuil ceart ar bith ag bean faoin dlí sharia. Tá cearta ag mná in Iosrael, ach is fearr leo na hArabaigh ina timpeall. Ach is léir ó imeachtaí na seachtaine seo san Éigipt agus sa Súdáin conas a phléitear le mná sa saol Arabach, go rí-mhinic. An gá dom milleadh na mball giniúna agus an marú ar son na honóra a lua? An t-éagnú córasach agus an sclábhaíocht, fiú? Ach tá gach cultúr inchurtha lena chéile. Níl sé ceart dúinn iad a cháineadh. Tá sé baolach sin a dhéanamh, pé scéal.

Ach dá seasfadh mná an domhain leo siúd atá thíos fós, cá bhfios nach mbeadh difear ann?


Monday, January 10, 2011

As a Meabhair

Chuala sibh, is dócha, gur lámhaíodh a lán daoine in Tuscon Arizona ar an deireadh seachtaine. Chuala sibh, gan dabht, to bhfuil daoine ag díriú a méara i dtreo Sarah Palin agus lucht na cóisire tae. Aon uair go mbíonn deis ann, insíonn daoine áirithe a leithéid de bhréagacha gan bhunús. Bhí gealt ann a lámhaigh na daoine sin, gan baint ar bith le polaitíocht daoine normálta.

Ní rud nua a leithéid. Nuair a maraíodh an tUachtarán Cinéide, dúradh a leithéid (gan bhunús). Ní dóigh liom go ndearna an eite dheas sin, fiú nuair a lámhaíodh an tUachtarán Réagan. Ach ní mór don eite chlé deamhain a dhéanamh díobh siúd nach n-aontaíonn leo, minic go leor, agus bíonn na nuachtáin is na tuairisceoirí teilifíse ann chun cabhrú leo.

Sa chás seo, thosaigh sirriam leis. Ní raibh sé de cheart aige aon rud mar sin a rá, ach sin an nós. Is breá le daoine ceap milleáin a fháil, go háirithe nuair is fuath leo na daoine sin cheana. Is leithscéal maith sin chun foréigean a imirt ar na daoine sin. Sea, mar is iondúil, bíonn a mhalairt de thoradh ar an rud a deir an eite chlé. Tragóid a tharla, gan chúis le fuath is foréigean eile a chothú. Ach níl aon náire ag na meáin thraidisiúnta (an móramh, ar a laghad).

Deis iontach eile is ea é seo dóibh siúd ar fuath leo gunnaí, freisin, dar ndóigh. Nuair atá daoine corraithe mar gheall ar dhrocheachtra mar seo, sin an uair is fearr dóibh cearta úinéirí gunnaí a chosc. Ach ní dhéanfadh sin ach dochar. Ní dhéantar aon dlí maith go tapaidh, agus ní mór gach taobh de cheist a thuiscint. Is maith an rud é nach mbeidh an chomhdháil ag déanamh a lán oibre an tseachtain seo.

Mar a deirtear, dá mbeadh gunnaí mídhleathach, ní bheadh gunnaí ach ag na coirpigh. Féach ar Mheicsiceo. Ach fós féin, níl aon ghá le gunnaí ag dúnmharfóirí. Bíonn siad an-úsáideach chun daoine (agus tú féin) a chosaint, mar a tharlaíonn.