Is Deacair Gaeilge a Léamh

Gach foilseachán a léim as Gaeilge, bíonn an fhadhb chéanna ann. Déanaim talamh slán de go mbeidh maslaí agus mí-eolas fríth-Mheiriceánach sna hailt pholaitiúla. Ní bhíonn ionadh orm níos mó faoi sin, cé go mbíonn díomá agus masmas orm. Agus bíonn cúpla alt mar sin ann gach mí sna hirisí. Ní féidir leo gan leanúint ar aghaidh lena gcuid droch-chainte fúinn. Ach fiú sna hailt nach mbaineann leis an bpolaitíocht, bíonn maslaí gan tuilleamh iontu go minic. Léigh mé píosa de léirmheas leabhar in Feasta le Áine Moynihan inniu. Ag caint faoin scéal An Brogús, deir sise “Sa scéal seo, ó Stáit Aonraithe [sic] Mheiriceá, go bhfuil toradh a chuid paranoia féin ag brú go mór ar phobail an domhain, a thagann an CRA nó ‘Cuardaitheoirí Rudaí Aisteacha’.” Má thuigim an t-abairt sin i gceart, is ag tagairt do na Stáit atá sí, nuair a deir sí ‘a chuid paranoia.’ Ach is féidir nach bhfuil, agus níl ag cur isteach orm ach mo chuid paranóia féin…

Agus ní bhíonn an fhadhb seo i bhfoilseacháin chlóite amháin. Bíonn sí le feiscint ar fud an idirlín. An tseachtain seo ar an bhfóram acmhainn.ie, a bhaineann le haistriúcháin amháin, ní raibh scata mór daoine in ann srian a choimeád orthu féin gan a bheith ag maslú na Stáit Aontaithe. Agus is daoine proifisiúnta an chuid is mó díobh siúd. Is é an saghas seo de dhroch-bhéasa, maraon leis na spamadóirí, a bhíonn ag scriosadh gach clár plé agus gach liosta r-phoist as Gaeilge le breis is cúig bliain.

An é go bhfuil an bhiogóideacht fhríth-Mheiriceánach chomh huilíoch sin in Éirinn, nach dtugtar faoi deara é níos mó? Cloisim ó chairde go bhfuil a gcairde gaol go dona thall ansin freisin. Nílim ag rá nach bhfuil daoine go leor againn anseo, agus foilseacháin, a bhíonn ag insint bréagacha agus ag tabhairt maslaí dár dtír, ach bíonn daoine eile ann nach ndéanann amhlaidh, freisin, agus daoine fiú a sheasann lena dtír go hoscailte, beannacht Dé orthu. Agus bíonn siad in ann caint faoi rudaí eile ó am go chéile, muise. Dá mbeadh sé amhlaidh in Éirinn.

Nó an é go bhfuil agus nílim ach i mo pharanóideach?

Cad is brí de 'Leathanaigeanta?'

Tugann duine 'liobrálach' an téarma seo ar aon duine biogóideach a aontaíonn leo faoi gach aon rud. Má tá tuairim difriúil ag an duine, nó mura bhfuil duine sásta le pé rud atá siad á bhrú air/uirthi, is duine caolaigeanta atá ann, dar leo. Féach aon uair a úsáitear an téarma. Más 'liobrálach' atá dá úsáid, sin an bhrí de, an chuid is mó den am. Tugaimse 'biogóidí' ar a leithéid.

Tugann 'coimeáideach' (nó aon duine stuama) an téarma seo ar aon duine a mheasann dhá thaobh an scéil go paiteanta sula ndéanann sé/sí breithiúnas air - má dhéanann. Sin 'leathanaigeanta,' agus sin an tseanbhrí de 'liobrálach' freisin, sílim.

An Chonspóid Bhréagach is Déanaí

Táthar ag iarraidh na Mulsamaigh radacacha a ghríosú le cúpla lá anuas, mar gheall ar tagairt a rinne an Pápa Bennedict XVI d'impire ón analód (1391) a dúirt rud gan fiacal ann faoi chreideamh na Muslamach. Bhí sé ag déanamh aighnis le Muslamach nuair a dúirt. Bhíodh Críostaithe agus Muslamigh in ann argóint faoina gcreidimh san aois sin. Rinne Aquinas amhlaidh.

Má tá suim ag éinne, seo an léacht féin a thug an Pápa in Regensburg, sa Ghearmáin.

In the seventh conversation ("diálesis" -- controversy) edited by professor Khoury, the emperor touches on the theme of the jihad (holy war). The emperor must have known that sura 2:256 reads: "There is no compulsion in religion." It is one of the suras of the early period, when Mohammed was still powerless and under [threat]. But naturally the emperor also knew the instructions, developed later and recorded in the Koran, concerning holy war.

Without descending to details, such as the difference in treatment accorded to those who have the "Book" and the "infidels," he turns to his interlocutor somewhat brusquely with the central question on the relationship between religion and violence in general, in these words: "Show me just what Mohammed brought that was new, and there you will find things only evil and inhuman, such as his command to spread by the sword the faith he preached."

The emperor goes on to explain in detail the reasons why spreading the faith through violence is something unreasonable. Violence is incompatible with the nature of God and the nature of the soul. "God is not pleased by blood, and not acting reasonably ("syn logo") is contrary to God's nature. Faith is born of the soul, not the body. Whoever would lead someone to faith needs the ability to speak well and to reason properly, without violence and threats.... To convince a reasonable soul, one does not need a strong arm, or weapons of any kind, or any other means of threatening a person with death...."

Rinneadh ionsaithe ar Chríostaithe, agus maraíodh bean rialta mar gheall ar an ruala buala seo. Níl an locht ar an bPápa.

Cothrom an Lae

Cothrom an Lae, an dán. Le clos (cuid de) anseo.

Tá sraith ghrianghraf le feiscint anseo, i gcuimhne an lae uafásaigh sin.

Ach téann an stair níos sia siar ná cúig bliana. Seo cúpla rud suimiúil (as Béarla) faoin lá seo, nach mbaineann le 2001:

1565

1683

Argumentum Ad Nauseum

Is iontach dom an méid daoine atá ann nach dtuigeann na rudaí is bunúsaí. Tá siad ina gcónaí i saol ar an taobh eile den scáthán; bíonn an dubh ina bhán acu. Maidir leis an bpolaitíocht, ar aon nós. Is minic gur daoine an-deasa ar fad iad, ach amháin an éalang seo. Comhluadar deas, cairdiúil, suim sa cheoil acu, srl. Ach ní féidir aon rud a phlé lena leithéid, mar ní ghlacann siad le rudaí atá ina aicsímí bunúsacha. B'fhearr leo gach cliché bréagach a chreideamh, seachas féachaint ar chúrsaí mar atá siad sa saol seo.

Na daoine is fearr díobh, tá a fhios acu nach féidir an pholaitíocht a phlé, agus mar sin, ní dhéanann siad é. Cuirimid go léir i gcéill go bhfuil splanc céille ag an duine eile, agus bímid breá sásta lena chéile. Ach uaireanta, bíonn an fonn sin orthu, agus is deacair iad a sheachaint. Ansin, tosaíonn an síor-achrann, agus bíonn sé orm na rudaí céanna a rá is a athrá, gan éifeacht, de ghnáth. Is annamh an duine ar féidir leis fíricí agus loighic a phlé, mo léan géar. Is cosúil go mbím ag plé dathanna an tsaoil le duine dall.

Ach ar an seans go mbeadh duine díobh siúd ag léamh an bhlaga seo, seo mo chuid den tsíorachrann. Chuir do chuidse ina dhiaidh, agus ath-léamh an méid thíos. Déan amhlaidh go dtagann tuirse go leor ort. Nó, go ndéana Dia trócaire orainn, tuiscint. (Más duine ciallmhar tú, is féidir leat an méid seo a úsáid ina gcoinne, freisin.)

1. Tá difear ann idir bán agus dubh.

2. Tá an mhaith agus an t-olc ann. Ní mór do dhuine foghlaim cé acu an mhaith agus cé acu an t-olc. Tá difear ann. Tá traidisiún fad-shaolta ann ar an ábhar seo.

3. Tá difear ann idir an tsibhialtacht agus an bharbarthacht. Tuigtear go bhfuil an tsibhialtacht go maith, mar tugann sí cosaint do dhaoine, go ginearálta, agus tugann sí rialacha dúinn mar dhaoine. Tugann sí dlíthe dúinn, agus aithníonn sí cearta daonna.

4. Tá difear idir saighdiúir agus sceimhlitheoir. Is cuma faoi mhéid an bhuama atá aige/aici, d’ainneoin an cliché bréagach sin. Baineann an difear leis na rudaí thuas. Baineann sé le cuspóirí agus meáin, leis an údarás agus an gceart. Mar is é seo an coincheap is deacra do mórán daoine, seo samplaí:

a) Siúlann buachaill óg isteach bhus lán de pháistí scoile, agus sibhialtaigh eile. Pléascann sé é féin le buama lán de thairní agus rudaí uafásacha eile, chun an méid daoine is féidir a mharú is a ghortú, maraon leis féin.

b) Scaoileann saighdiúirí buachaill óg atá ag siúl ina dtreo agus veiste lán de phléascaigh ceangailte leis, nuair a dhiúltaíonn sé an t-ordú chun stopadh.

Cad iad na difir? Ní raibh sé de chuspóir ag an saighdiúir éinne a mharú, ach chun daoine a chosaint. Fiú mura raibh pléascaigh sa veiste ag an duine, mura stadfadh sé, bheadh an ceart ag an saighdiúir. Fiú dá mbeadh timpiste mar sin ann, mar ní raibh sé d’aidhm aige aon duine a mharú ach mura raibh aon dul as eile ann dó, chun baol (sin a rá, olc) níos measa agus níos mó a sheachaint. Is cuma dá mbeadh daoine ag seoladh diúracáin nó ag iarraidh iad féin a phléascadh i measc daoine eile, bheadh an ceart ag an saighdiúir iad féin agus na daoine eile a chosaint.

An bhfuil ceart ar bith ag an chéad duine, ar a dtugtar ‘sceimhlitheoir?’ Níl, dar leis an sibhialtacht. Níl sé ceart aon duine eile a mharú mura bhfuil an duine sin ag iarraidh tusa a mharú nó a ghortú, chun tú féin a chosaint, nó do chairde gaol a chosaint.

Rinneadh airm chun na conspóidí is measa idir dhaoine a réiteach, mura bhfuil aon dul as eile ann. Bíonn údarás na ndaoine ag saighdiúir san arm, a bhíonn ag obair ar son tire. Níl údarás ar bith ag an sceimhlitheoir. Déanann sé a thoil, d’ainneoin aon tír nó rialtas. Mar sin, is coirpeach é, dar le aon tír sibhialta, agus dar le aon duine sibhialta. Is cuma cén fáth a dhéanann sé na droch-rudaí a dhéanann. Is droch-rudaí iad iontu féin (dubh, seachas bán).

Má dhéanann saighdiúir ionsaí ar dhaoine eile, fiú gan chúis, tá an ceart ag na daoine eile iad féin a chosaint ón saighdiúir agus ón rialtas a sheol é, ach níl an ceart ag éinne bean, páistí agus comharsana an tsaighdiúra sin a mharú d’aon ghnó. Dá mbeadh, ní bheadh aon sibhialtacht ann, agus ní bheadh cosc ar éinne pé rud a b’áil leo a dhéanamh. Níl saoirse gan smacht, gan rialacha, gan dlíthe. Chun an tsibhialtacht a chosaint, ní mór do gach éinne a leithéid de bharbarthacht a shéanadh agus a stadadh. Ní féidir neamhaird a dhéanamh de. Ní mór dúinn go léir é a stadadh.

Tá deachrachtaí eile ann a dhéanann rudaí níos casta, ach má tá an bhuntús seo ag duine, níl sé deacair an ceart a aithint. Mar shampla, má mharaítear sibhialtaigh mar bhí sceimhlitheoirí dá n-úsáid mar sciatháin, agus má dhéantar gach iarracht gan iad a mharú, ach tá na sceimhlitheoirí ag marú is ag ghortú daoine eile, tá an ceart fós ag na daoine a mharaigh iad, cé gur rud uafásach é. Tá an milleán ar na sceimhlitheoirí, as an rud olc sin. Ach sin cás casta. Ní bhíonn gach cás mar sin.

Seo sampla eile. B’éasca do na Stáit Aontaithe gach duine a mharú san Iaráic, mar shampla eile. Réiteodh sin gach fadhb atá againn ann. Ach ní dhéanfadh na Stáit a leithéid de rud, mar is olc an rud é, ann féin. Dá mbeadh an seans sin ag na sceimhlitheoirí chun gach duine i Meiriceá a mharú, dhéanfadh siad sin gan aon agó. Tá an mhaith ann, agus tá an t-olc ann.

Cás casta eile a bhíonn daoine ag baint droch-fheidmh as, sin cás an bhuama adamhaigh a d'úsáid na Stáit sa tSeapáin. Tá alt agam faoi seo anseo. I gcúpla focal, bheadh sé i bhfad ní ba mheasa don saol, agus do mhuintir na Seapáine, mura ndéanfadh amhlaidh. Tharraing siad an rud olc orthu féin, as a ndearna siad. Agus cé gur rud an-olc ab ea é, ní raibh aon rogha ní b'fhearr ann. Maraíodh sibhialtaigh i gcathaoracha a raibh ina dtairgid mhíleata, agus sin an cogadh, faraor. B'fhéidir is sin an cheist is casta sa stair, ach sin mar a thuigtear é de ghnáth, má dhéantar dian-mhachnamh uirthi.
Ar an lámh eile, má fhaigheann an Iaráin an buama adamhach, is léir nach mbeadh aon leisce orthusan é a úsáid i gcoinne Iosrael nó aon tír eile, gan chúis ach an fuath neamhréasúnta. Tá difear ann.

Sin an méid. Is féidir na samplaí a phlé, agus samplaí eile a thabhairt, ach ní bheadh aon toradh ar sin, mura raibh cheana. Níl foighne ar bith orm níos mó le daoine nach dtuigeann na rudaí seo. Cuireann siad orthu féin gurb iadsan na daoine maithe sibhialta tuisceanna. Ní fhaca mé aon fhuath go láidir sa saol seo agus a bhíonn ag 'lucht na síochána.' Ní fhaca mé aon daoine chomh biogóideach agus bhíonn 'lucht chothrom na Féinne.' Ní bhíonn iontu go minic ach barbaraigh, nó lucht tacaíachta na mbarbarach, faraor. Agus tá siadsan níos baolaí ná na sceimhlitheoirí féin, mar thugann siad tacaíocht dóibh in ainm daoine maithe sibhialtachta, thugainn siad an mhaith ar an olc, agus spreagann siad iad, lena síor-dhroch-chaint.

Sa chéad chás a thug mé thuas, tá an milleán ar an mbuachall atá ina bhuamadóir. Tá an milleán ar na daoine a sheol é. Agus tá an milleán ar na daoine a deir leo, 'maith an jab, tá an ceart agaibh.'

Bíodh ciall acu, in ainm Dé.