Cás Casta na Pacastáine

Tá sé níos éasca dom teacht ar RTÉ Raidió na Gaeltachta na laehtanta seo, mar tá ap iontach ar an bhfón agam lena bhfuilim ábalta éisteacht le clár raidió ar bith atá ar an idirlíón (tunein an t-ainm atá air). Ar aon nós, chuala mé clár Rónáin agus é ag caint le Tommy agus an t-ábhar a bhí á phlé acu ná ionsaithe na ladrann Meiriceánach ar dhaoine sa Phacastáin. Nach bhfuil a leithéid in aghaidh an dlí idirnáisiúnta? Nach mbeidh na Meiriceánaigh chun daoine in Éirinn a ionsaí? Bhuel, sin an saghas ceiste a bhí acu. Agus le fírinne, ní holc iad mar cheisteanna. Cén fáth go mbíonn na Stáit (NATO) á ndéanamh, agus an bhfuil an ceart againn? Cad atá leithleach maidir le cás na Pacastáine? Ní dhéanfadh na Stáit a leithéid i dtíortha eile - nó an ndéanfadh?

Níl sé éasca an fhírinne a bhaint amach, mar is iomaí scéal a insítear. Agus labharaíonn an Phacastáin as an dá thaobh dá mbéal...

Maidir leis an armán míleata féin, níl an teicneolaíocht seo úr-nua. Is beag an difear idir iad agus diúracáin, ach go mbíonn siad níos beachta a spriocanna a bhaint amach - agus is rud maith sin, cinnte. Is iomaí rud amaideach a deirtear faoi airm. Ach ní babhta dornálaíochta an cogadh. Ní mór na hairm is fearr a úsáid. Is é an cuspóir ná an namhad a mharú (chun a ndroch-ghníomhanna a stopadh). Tá na leadrainn seo an-áisiúil, agus is ceart agus cóir iad a úsáid i gcogadh, gan aon agó.

Maraíodh a lán ceannaraí de Al Caghda agus den Talaban san Afghanastáin le leadrainn. Bhí a fhios ag a lán daoine go raibh siad in úsáid againn sa Phacastáin, ach go hoifigiúil, bhí sé seo faoi rún go dtí le déanaí. Bíonn an Talaban ag éalú ón Afghanastáin trasna na teorann go dtí an Phacastáin, agus ag déanamh ionsaithe aisti. Tá limistéir inti atá slán dóibh (An Bhasaiorastáin). Maraíodh Osama Bin Ladain ansin. An namhaid do na Stáit í an Phacastáin? Nach sin an cheist! Pé scéal, níl aon dabht ann ach go mbíonn naimhde inti a bhíonn dár n-ionsaí san Afghanastáin, agus tá an ceart againn an tír sin (agus ár n-arm inti) a chosaint.

Tá an cás seo cosúil le cás na Cambóide fadó. Bhí naimhde dár n-ionsaí i Vítneam, naimhde nach arm na Cambóide iad, ach airm ghallda. Brúdh ar rialtas na Cambóide cead a thabhairt dúinn sinn féin a chosaint, agus ba chasta an scéal sin, freisin. Ach fuaireamar. As cúiseanna éagsúla, ní rabhamar ábalta leanúint ar aghaidh leis, agus theip orainn ar ball mar gheall air sin. Ach sin scéal eile...

Bíonn an Phacastáin mí-shocraithe. Is iomaí Moslam radacach atá ina chonaí ann. Tá scoilt sa rialtas féin idir lucht na síochána agus sceimhlitheoirí radacacha. Cé acu, namhad nó cara iad dúinn? An dá rud, faraor. Ní féidir leis an rialtas cosc a chur ar na sceimhlitheoirí. Agus ba mhaith le mórán daoine bheith cairdiúil linn. Ach is tír atá bunaithe ar an gcreideamh Moslamach, agus tá dearcadh radacach ag mórán daoine ansin. Agus níl na daoine sin sásta ar chor ar bith go bhfuil a rialtas ag cabhrú leis na Stáit chun cogadh a fhearadh ar Mhoslamaigh, go háirithe ina dtír féin. Mar sin, cé go bhfuil sé réasúnta cinnte go mbímid ag obair i láimh a chéile le rialtas is arm na Pacastáine chun na hionsaithe seo a dhéanamh, ní mór don rialtas sin a shéanadh, minic go leor. Agus seans go bhfuil roinnt den rialtas féin glan ina n-aghaidh. Bíonn siad ag cur isteach ar obair arm na Stát chun cur in iúl nach bhfuil siad sásta. Ach an seó sin nó fíor-scoilt leis na Stáit? Ní bhíonn sin léir. Ní cheaptar gur mhaith leo cogadh a thosnú leis na Stáit agus iad a seasamh leis an Talaban inár n-aghaidh. Bíonn cothromaíocht íogair le déanamh acu. Ach ní féidir leo seasamh go poiblí leis an uile rud a dhéanann na Stáit. Is iomaí conspóid a bhíonn ann eadrainn.

Tá cead ag na stáit cogadh a fhearadh trasna na teorann, ach níl siad an-sásta leis sin. Agus níl éinne cinnte cén taobh is fearr le saighdiúirí na Pacastáine féin. Uaireanta tugann siad cabhair don Talaban, uaireanta eile tugann siad cabhair dúinne. Casta is baolach go leor an scéal, cinnte.
Cén fáth go ndéantar agus go bhfuil sé de cheart againn na hionsaithe seo a dhéanamh? Tá naimhde dár n-ionsaí ón taobh sin den teorainn, agus tá rialtas na Pacastáine in ainm is a bheith ar an taobh céanna linn. In ainneoin pé rud a chloisfí ar an raidió, níl sé baolach go mbeidh na Stáit ag marú éinne in Éirinn...

Ó, agus nach bhfuil sé go hiontach go bhfuil an buama adamhach ag an bPacastáin? Muise. Ceann de na tíortha is baolaí ar domhain iad (mar is eol don Ind...). Táthar ag súil go n-éiríonn leis an taobh ceart inti. Ach ní bhíonn aon rud mar sin cinnte.