Gunnaí san Eoraip

Bhí deis agam níos mó a rá faoi ghunnaí in alt in Gaelscéal, bunaithe ar an mblagmhír anseo, agus ina dhiaidh sin, bhí deis agam caint le Rónán Ó Muirthile ar Splanc ar Newstalk FM.  Roimh ár gcomhrá, dúirt Rónán go bhfuil na hEorpaigh beagnach ar aon intinn faoi ghunnaí ("tá siad go holc").  Caitheann a lán daoine, go háirithe ar an eite chlé, a saol i saghas botha macalla intleachtúile, agus creideann siad go bhfuil gach duine stuama ar aon intinn leo.  Treise le Rónán go raibh sé sásta éiteacht liom, agus mar an gcéanna le Gaelscéal.  Ach cad faoi na hEorpaigh agus gunnaí?  Cé go mbíonn an móramh san Eoraip ar an eite chlé, ní ghlacaim go bhfuil siad go léir ar aon intinn.

Ar an gcéad dul síos, is iomaí gunna atá déanta san Eoraip.  Seo leanas na comhlachtaí agus na tíortha:

• Sa Bheilg - Browning Arms Company, Fabrique Nationale (FN), U.S. Repeating Arms Company (USRAC), Winchester Repeating Arms Company
• Sa Bhulgáir - Arcus Co., Arsenal Corporation, TEREM
• Sa Chróáit - HS Produkt
• Sa tSeic - Česká Zbrojovka Strakonice, Česká Zbrojovka Uherský Brod, Sellier & Bellot
• San Fhionlainn - Patria,SAKO,Valmet
• San Fhrainc - Nexter (formerly GIAT Industries), Matra BAE Dynamics Alenia (MBDA), Thales Group (Thales)
• Sa tSeoirsia (san Eoraip?) - dhá chomlacht
• Sa Ghearmáin - Atlas Elektronik, Diehl BGT Defence, Heckler & Koch (H&K), Howaldtswerke-Deutsche Werft (HDW) , Krauss-Maffei Wegmann (KMW), LFK, Lürssen, Mauser, Rheinmetall AG (Rheinmetall), ThyssenKrupp, Walther
• Sa Ghréig - EAS, OMI Ordtech Military Industries
• San Ungáir - Fegyver- és Gépgyár (FEG)
• In Éirinn - Innalabs (píosaí do ghunnaí míleata)
• San Iodáil - Armi Jager, Benelli, Beretta, FAMARS, Finmeccanica, Franchi, Stoeger Industries
• San Iorua - Kongsberg Defence & Aerospace, Nammo
• Sa Pholainn - Fabryka Broni "Łucznik" - Radom
• Sa Phortaingéil - INDEP
• Sa Rómáin - Romtehnica
• Sa tSerbia - Zastava Arms
• Sa tSlóvaic - Grand Power
• Sa tSualainn - BAE Systems AB, Saab AB
• San Eilvéis - Astra Arms, Oerlikon Contraves, Sphinx Systems Ltd.,Swiss Arms (US subsidiary known as SIG Sauer)
• Sa Tuirc (san Eoraip?) - seacht gcinn
• San Úcráin (san Eoraip?) - sé cinn

Sin mórán gunnaí agus déantóirí gunnaí, gan trácht orthu siúd a cheannaíonn iad.  An gceannaíonn Eorpaigh iad?  Bhuel, seo cúpla sampla:

• Tá 25 milliún gunna i seilbh gnáthdhaoine sa Ghearmáin.  An ceathrú tír is mó.
• Tá 4.5 milliún gunna i seilbh gnáthdhaoine sa Spáin.  An 14ú tír is mó.
• In Éirinn, tá idir 233 míle agus 383 míle gunna ag an ngnáthdhuine. An 98ú tír is mó.  5.6 gunna i measc gach céad duine.  Ní haon dóithín sin!

Táim ag éirí níos amhrasaí fós, go bhfuil gach Eorpach ar aon intinn faoi ghunnaí...

Tá a dlíthe féin ag gach tír.  Níos déine ná dlíthe Mheiriceá, den chuid is mó.  Ach tá rialtais agus bunreachtaí an-dirfiúil, cultúir agus stair an-difriúil acu chomh maith.  Agus tá siad éagsúil óna chéile, dar ndóigh.

Tá sé an-bhaolach comparáid a dhéanaimh idir tíortha agus tátal a bhaint as sin go bhfuil ceann acu níos ciallmhara ná ceann eile maidir le dlíthe in aghaidh gunnaí.  Ní mór an comparáid sin a dhéanaimh ar feadh tréimhse fada, roimh na dlíthe agus rompu.  Minic go leor, bhí na difríochtaí ceannann céanna ann sular cuireadh na dlíthe áirithe i bhfeidhm. 

An chonclúid?  Ní chreideann gach duine an rud a chreideann tusa, fiú i measc do chomarsan.